بررسی فنولوژی و سیتولوژی ارقام حساس و مقاوم سیب زمینی به بیماری لکه موجی

سیب زمینی یکی از محصولات مهم و ا ستراتژیک بود ه که عوامل محدود کننده ی رشد، بالاخص بیماری ها، موجب کاهش در تولید، و نیز خسارات قابل توجه می شوند. بررسی و استفاده از منابع مـقاوم، و هم چنین، به کار گیری در برنامه های اصلاحی به لحاظ عـدم اثرات ســـوء زیست محیطی، قـابل اجراء در سطـح وسیـع و اقـتصادی بودن آن ها، امری اجتناب ناپذیر است. بدین جهت، بررسی ها یی درخصوص فنولوژی وسیتولوژی برخی از ارقـام حساس و مقاوم سیب زمینی به بیماری لـکه موجی که هم ا کنون از بیماری های مهم و همه گیر مـزارع سیب زمینی کاری کشوراست، در سال 1386 در سطح مزرعه، گلخانه و آزمایشگاه ژنتیک مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی اصفهان بخش تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی واقع در غرب شهرستان اصفهان روی یازده رقـم از ارقـام تجاری باطیف های گوناگون مقاومت و مـورد کشت در سطح کشور اجرا گردید. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار درسطح مزرعه وپنج تکرار در سطح گلخانه جهت مطالعات فنولوژیکی و در قالب فاکتوریل در پایه ی کاملا تصادفی با پنج تکرار برای مطالعات سیتوژنتیکی در سطح آزمایشگاه به اجرا درآمد. در این بررسی ها عامل رقم در یازده سطح شامل: راموس، سانته، شپدی، مارفونا، مارادونا، میلوا، سانته، سانتانا، گرانولا، کوزیما و اگریا مورد مطالعه قرار گرفت. تفاوت میان ارقام از نظر شاخص های رشدی(شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص، نسبت سطح برگ، سطح ویژه برگ و دوام سطح برگ) اندازه گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. هم چنین، عملکرد قابل عرضه، تعداد روز از کاشت تا سبز شدن، غده بندی و گل دهی، تعداد ساقه در بوته و طول بلند ترین ساقه در بوته در یک ماه پس از سبزشدن ودر زمان رسیدگی، میانگین تعداد و وزن غده در بوته در سطح احتمال یک در صد معنی دار بود. با توجه به نتایج بدست آمده می توان کاشت ارقام زود رس ازجمله راموس، سانته، شپدی و مارفونا را برای منطقه اصفهان به لحاظ مقاوم بودن نسبت به بیماری و کاهش مصرف سموم پیشنهاد کرد هم چنین با توجه به نتایج بدست آمده و برای تولید با اهداف خاص ارقام مارادونا، راموس وسانتانا را جهت تولید غده های بسیار درشت و مصارف صنعتی، ارقام میلوا و اگریا جهت مصارف خانگی( غده های متوسط تا درشت) و رقم کوزیما برای تولید غده بذری قابل توصیه می باشند. هم چنین، نتایج حاصل ازبررسی های سیتوژنتیکی نشان داد کلیه ی ارقام مورد مطالعه دارای عدد پایه ی کروموزمی x=12 و دارای 2n=4x=48 کروموزم بودند. وبا توجه به مورفولوژی کروموزم ها، کلیه ی ارقام مورد مطالعه دارای کروموزم ها یی از نوع متا سنتریک، ساب متا سنتریک وساب تلو سنتریک بودند. تجزیه ی کاریوتیپی ارقام با استفاده از پارامتر های اختلاف دامنه طول نسبی کروموزم، شکل کلی کاریوتیپ و طول نسبی کوتاه ترین کروموزم نشان داد که ارقـام اگـریا و سانته نا متقارن ترین کاریوتیپ و ارقام گرانولا و راموس دارای متقارن ترین کاریوتیپ می باشند و سایر ارقام در حد واسط این دو طیف قرار دارند. در این راستا، ودر جهت تکمیل اطلاعات، انجام بررسی های زیست مولکولی بر اساس روش pcr برای بررسی چگونگی اختلافات فنولوژیکی و سیتوژنتیکی ضرورت دارد.